U bent pomphouder en verkoopt al benzine en diesel. U overweegt daarnaast waterstof te gaan verkopen.
Is dat een verstandig besluit en wat komt daar bij kijken? We behandelen achtereenvolgens de werkwijze, vervolgens de investeringen en tenslotte de vraag of er iets aan te verdienen valt. Zoals steeds laten we de conclusie graag aan u over.
Waterstof pompstation
U bent al gewend aan strenge veiligheidseisen voor uw benzine- en dieselinstallaties. Met waterstof komen daar nog een hele reeks extra zware eisen bij. Dat is niet voor niets, in 2019 is in Noorwegen een waterstofstation ontploft. U moet er rekening mee houden dat een waterstof afleverpunt minimaal 30 meter van uw gewone pompen verwijderd moet zijn. Ook moet u een goed beveiligde opslag organiseren.
.
Waterstofstations zijn er in twee internationaal gestandaardiseerde grootten, 180 kg en 350 kg waterstof. Dit betekent dat er maximaal 180 kg waterstof per 24 uur geleverd kan worden. Per auto 5 kg is dus 36 auto’s per 24 uur. ’s Nachts zullen er geen auto’s komen, dus gaan we uit van 18 uur leveren en dus totaal 27 voertuigen per etmaal.
Een standaard pompstation kan dus maar 27 klanten per dag 5 kg waterstof leveren. Dit wordt veroorzaakt doordat het veel tijd kost om de tussenbuffer veilig op 700 bar te comprimeren en te koelen tot -40 graden Celsius. U kunt steeds 2 auto’s direct na elkaar tanken. De volgende auto’s moeten 20 tot 30 minuten wachten tot de tussenbuffer weer op druk is.
27 klanten per dag is 9.855 tankbeurten per jaar. U kunt dus maximaal 9.855 x 5 = 49.275 kg waterstof per jaar verkopen. Er mag dan geen uur niet geleverd worden.
U moet er rekening mee houden dat u elke dag opnieuw wordt beleverd door een tubetrailer. Deze trailers kunnen, afhankelijk van de constructie, niet meer dan tussen 250 en 800 kg waterstof transporteren.
Investering
Een waterstofstation is een kostbare installatie en vraagt een investering van 1.6 miljoen euro. Gelukkig is er veel subsidie beschikbaar, tot wel 1.3 miljoen euro per station. U moet als ondernemer dus 300.000 euro zelf investeren. Omdat de subsidie van 1.3 miljoen euro in één keer betaald wordt hoeft u zelf de afschrijving over 3 ton te doen. We schrijven de installatie af in 10 jaar.
Exploitatie
Naast de afschrijving heeft u zeker ook 10% jaarlijks aan kosten voor onderhoud, certificatie, reparatie, verzekering, beveiliging, opleiding, toezicht en renteverlies. Het zal zeker meer zijn, u moet de installatie wel voor 1.6 miljoen verzekeren, maar we doen niet moeilijk.
30.000 euro jaarlijkse kosten en 30.000 euro afschrijving zijn samen 60.000 euro aan kosten per jaar.
U bent over 10 jaar vrijwel zeker opnieuw afhankelijk van subsidies. Zo niet dan gaat de afschrijving van 30 mille naar 160.000 euro per jaar. We houden het erop dat u over tien jaar weer 1,3 miljoen subsidie krijgt. Dit kan minder zijn als door toename van het aantal stations en de voortschrijdende techniek de kosten omlaag gaan.
We rekenden al voor dat u maximaal 49.275 kg waterstof per jaar kan verkopen. De prijs aan de pomp is 8 euro excl. BTW per kilo waterstof. We gunnen u een bruto marge van 10%, ruim 3x zoveel als met benzine en diesel.
De omzet komt dan op 49.275 x 8 euro = 394.200 euro.
Marge 10% dus een bruto marge van 39.420 euro. Uw bruto marge is dus al ruim onvoldoende om de jaarlijkse kosten en afschrijving te betalen. En daar blijft het niet bij.
Hoge elektriciteitskosten voor koelen en compressie
Waterstof moet tijdens het comprimeren tot 700 bar worden gekoeld tot -40 graden C. Per kg waterstof is voor de compressie naar 700 bar 13% van de energie inhoud van de waterstof nodig.
Hoewel u vrijwel zeker grijze waterstof gaat leveren, is bekend dat groene waterstof door elektrolyse van water en stroom, totaal 65 kWh per kg waterstof kost.
Er is dus 8,5 kWh per te leveren kg waterstof benodigd voor de compressie. Totaal 49.275 * 8,5 = 416.000 kWh. Zelfs al kost die elektriciteit u maar 10 eurocent per kWh, wij gaan er van uit dat u meer elektriciteit dan 50.000 kWh verbruikt en dus een grootverbruikersaansluiting heeft, dan zijn de kosten voor compressie en koeling 41.600 euro.
Het totale financiële plaatje
| Afschrijving op investering | 30.000 |
| Jaarlijkse kosten | 30.000 |
| Kosten elektriciteit | 41.600 |
| Totale jaarlijkse kosten | 101.600 |
| Bruto marge | 39.420 |
| Resultaat | -62.200 |
Toekomst van waterstof
U mag dan veel subsidie krijgen voor de bouw van een waterstofstation, maar uiteraard wilt u op langere termijn wel iets verdienen aan uw waterstofstation. De voordelen van waterstof, snel kunnen tanken, worden steeds genoemd. Wij zagen al dat dit alleen voor de eerste twee auto’s opgaat. Deze auto’s moeten dan binnen enkele kilometers van uw station gevestigd zijn.
Toen jaren geleden de eerste elektrische auto’s hun intrede deden was hun bereik en laadtijd inferieur aan waterstofauto’s. De tijd heeft niet stilgestaan en elektrische auto’s hebben inmiddels een bereik tot 700 km, meer dan een waterstofauto. Ook de laadtijden worden steeds korter. De snelste laadtijd is nu al 1.600 km per uur. Om 500 km bereik te laden is minder dan 20 minuten nodig. Het rijden naar een waterstofstation, het tanken en weer naar huis rijden, zal vrijwel zeker meer tijd vergen.
Elektrische auto’s zijn letterlijk overal te laden, het liefst natuurlijk s’ nachts als de berijder ligt te slapen.
Die snelle ontwikkeling van elektrische auto’s heeft er in Noorwegen toe geleid dat van de 7 waterstof stations er recentelijk 5 zijn gesloten wegens gebrek aan klandizie. Het zesde station is geëxplodeerd en uit veiligheidsoverwegingen is ook het zevende en laatste station gesloten. Deze laatste twee stations zullen zeker weer geopend worden. Er rijden in Noorwegen 120 waterstof auto’s die wel willen blijven rijden.
In Zuid-Korea is in mei 2019 een onderzoekinstituut van waterstof in de stad Gangneung geëxplodeerd. Het gehele complex ter grootte van een half voetbalveld is met de grond gelijk gemaakt. Daar waren twee doden en zes gewonden bij te betreuren. In september 2019 ontstond er brand in een waterstoffabriek waarbij drie arbeiders brandwonden opliepen.
Naast de problemen met explosies hebben ook Zuid-Koreaanse ondernemers die waterstofstations exploiteren laten weten dat de exploitatie, te weinig tankbeurten per dag, verliesgevend is. Zij zullen gaan sluiten als de overheid niet met subsidies over de brug komt. Klanten met waterstof auto’s zijn ontevreden over wachttijden voor de waterstof pomp. Zoals hierboven betoogd is ook in Zuid-Korea het probleem dat alleen de eerste twee klanten snel kunnen tanken en de volgende klanten steeds 20 minuten moeten wachten. Veel klanten moeten dan ook genoegen nemen met een gedeeltelijk volle tank.
Op elektriciteit heft de overheid energiebelasting en een opslag duurzame energie. Die inkomsten krijgt de overheid niet op waterstof. Op langere termijn en zeker als waterstof meer ingang vindt, zal de overheid ook waterstof gaan belasten.
U mag het zeggen
Dankzij de 1.3 miljoen euro subsidie blijven de werkelijke kosten van een waterstof tankstation buiten beeld. Maar zelfs mét die enorme subsidie is voor een waterstof tankstation geen sluitende businesscase te maken.
Maar … u mag die conclusie zelf trekken.
Wim Schermer
