Mobiliteit met waterstof, hoe groen is dit?

“… grootschalig waterstof groen produceren met de huidige en binnen 15 jaar te realiseren hoeveelheid duurzame opwekkingscapaciteit zal onvermijdelijk leiden tot het opvoeren van de elektriciteitsproductie door gas- en kolencentrales, dus bijbouwen van nieuwe centrales of het uit de mottenballen halen van nu stilstaande centrales …… “

Hoe zit dat?

Waterstof beleeft een revival. Waterstof belanghebbenden spreken steeds over de voordelen voor het milieu. Maar is die claim juist? We rekenen uit wat de werkelijke effecten zijn.

Uitgangspunt is de huidige hoeveelheid duurzame energie. Dat was in 2017 6,6 %. Cijfers over 2018 zijn nog niet bekend maar laten we deze stellen op 8%. Dat betekent nog altijd 92% niet duurzame energie.

Als de waterstof lobby hun zin krijgt, rijden we straks allemaal in waterstof aangedreven auto’s.
Laten we eerst maar eens uitgaan van de situatie die de overheid in 2025 wil. Dat zijn 15.000 waterstof aangedreven auto’s.

Die 15.000 auto’s rijden ieder 30.000 km per jaar, ze worden alleen zakelijk gebruikt, totaal 450.000.000 km. Voor die hoeveelheid kilometers is per 100 km 1 kg waterstof nodig. Totaal is dus 4.500.000 kg waterstof nodig. Voor 1 kg waterstof is 65 kWh elektriciteit nodig om deze met elektrolyse te maken. Dat levert een verbruik op van 292.500.000 kWh, 292.500 MWh dus. 

Zouden diezelfde kilometers met een Tesla Model 3 of Hyundai Kona worden afgelegd, reken op een gemiddeld verbruik van 166 wH/km, dan zou er totaal 450.000.000/6= 75.000.000 kWh worden verbruikt. Het meerverbruik van de route via waterstof bedraagt maar liefst 217.500.000 kWh ofwel 217.500 MWh. Dus als we de route via waterstof aanhouden hebben we zo’n vier maal zoveel stroom nodig.

De energiemarkt is een verdringingsmarkt. 

Als één partij veel duurzame energie gebruikt voor het maken van waterstof, dan zullen anderen niet stoppen met energie gebruiken en hun toevlucht moeten nemen tot … fossiele opwekking, de gas- of kolencentrale. 

Per saldo komt het erop neer dat de energieverliezen die worden geleden bij het maken van waterstof worden aangevuld met extra fossiele opwekking.

De Hemweg centrale, een zogenaamde STEG gascentrale, levert 435 MW. Deze moet 500 uur ofwel 20,8 dagen draaien om de extra energie voor het maken van waterstof voor 15.000 waterstof auto’s op te wekken. Hoeveel zakelijk gereden auto’s kun je 30.000 km laten rijden als je de Hemweg centrale alleen voor waterstof aangedreven voertuigen wil benutten? Dat zijn 365/20,8 = 17,5 x 15.000 = 263.220 auto’s. Die 263.220 auto’s komen overeen met slechts 3,2% van alle personenauto’s in Nederland.

In Nederland rijden 8.4 miljoen personenauto’s. Als die 11.000 km per jaar (gemiddeld aantal km volgens CBS) op waterstof rijden, dan heb je 11 complete Hemweg gascentrales van 435 MW extra nodig om de benodigde elektriciteit ter compensatie van de verliezen bij de waterstofproductie op te wekken. Die 11 extra Hemweg centrales zijn totaal overbodig als je diezelfde 8.4 miljoen auto’s direct op elektriciteit uit een accu zou laten rijden.

Dit laat goed de totale idiotie zien van het gebruik van waterstof voor mobiliteit. 
(Dezelfde berekeningen zijn te maken voor het gebruik van waterstof voor bijv. verwarming. Die zullen we binnenkort ook opnemen.)

Maar… dit alles neemt niet weg dat in de verre toekomst, als we niet meer kunnen terugvallen op gas- en kolencentrales, we langere perioden van windstilte en in de winter gebrek aan zonlicht, moeten zien te overbruggen. Internationale gelijkstroom uitwisseling en ‘pumped hydro’ zijn een deel van de oplossing. Ook vallende betonblokken, giro’s, biovergisting, accu’s, getijdenenergie en waterstof zullen ieder een rol krijgen.
Vooral waterstof zal waarschijnlijk het leeuwendeel voor zijn rekening nemen. Maar dan wel als er voldoende windmolens zijn gebouwd en gas- en kolencentrales zijn uitgefaseerd. En daar schort het nu en de komende 20 tot 30 jaar aan. 

Het kan natuurlijk wel als er goedkope waterstof uit gebieden van Noord-Afrika tot de evenaar wordt geïmporteerd, daar is de lobby erg enthousiast over.  Maar ook die route, bijv. met op waterstof voortgestuwde vloeibaar waterstof tankers zal niet binnen nu en 15 jaar gestalte krijgen als de aannames kloppen, want je weet nooit hoe een politiek of economisch balletje rolt.

De huidige waterstof belanghebbenden willen wel electrolysers bouwen, zij het met veel subsidie. Maar als we hen vragen waar de energie voor hun waterstoffabriek vandaan komt roepen ze in koor ‘van windparken op de Noordzee’. De waterstof coalitie is volkomen doof voor de noodzaak om ook de zes keer zo hoge investering te doen in windmolens. 

De conclusie is dat grootschalig waterstof groen produceren met de huidige en binnen 20 jaar te realiseren hoeveelheid duurzame opwekkingscapaciteit onvermijdelijk zal leiden tot het opvoeren van fossiele opwekking. De elektriciteitsproductie zal plaatsvinden door gas- en kolencentrales of het uit de mottenballen halen van nu stilstaande centrales.

Dat klinkt als ‘het kind met het badwater weggooien’. En dat is precies wat er staat te gebeuren.